Ittoqqortoormiini piniartut KNAPK-llu oqariartuutaat tusarneqartariaqarput
Ittoqqortoormiini KNAPK-p immikkoortortaqarfianiit piniartunit ammasumik allakkat tigullugit annertuunik ernumaammernarpoq. Taakku piniarnermik inuussutissarsiortutut periarfissaarulluinnalernerminnik oqariartorput, allamillu inuussutissarsiutissanik periarfissaqannginnamik Naalakkersuisunut Kommuneqarfik Sermersuummullu iliuuseqaqqusipput. Maannamut titarnermilluunniit ataatsimik akineqarsimanngillat, uffa inissisimaffik ilungersunaruttortoq.
All.: Lars Poulsen, Inatsisartunut ilaasortaq, Siumut
Ullutsinni pappiliarsorujoorluta ingerlatsinerput ima suli ingasatsikkiartuinnarluni ingerlanneqarpoq najugaqarfiusut, soorlu Ittoqqortoormiit, piniarnerinnarmik isumalluuteqartut inuussutissarsiorsinnaanertik annaakkiartulersimagaat oqaatigineqarsinnaalluni.
Ittoqqortoormiini piniartut peqatigiiffianni siulittaasoq imaanaanngitsumik maajip qiteqqunnerani ilaatigut Naalakkersuisunut Kommuneqarfik Sermersuummullu allappoq, nannuttassat aprilimi nungunneqartut, puisit amii septembarip-oktobarip tungaanut tunisaajunnaartut (mamaalernerat pissutaalluni) qilalugartassallu ukiumut pisassiissutit tamakkerneqarsimalersut. Aalisarnermillu inuussutissarsiorsinnaaneq Ittoqqortoormiini periarfissaanngimmat, tupinnanngitsumik piniartut iliuuseqaqqusillutik suaaruteqarput.
Oqariartorput inuussutissarsiutissaarunneq assut ilungersunaannarani, ernumanermik annertuumik ullut makkua atuiffiusut. Ilaqutariit piniarnerinnarmik inuussutissarsiuteqartut sakkortuumik eqqugaapput, naallu umimmattassat aggustusimi isumalluutigineqakanneraluartut taakku ima ikitsigaat, annermik isumalluutigissallugit eqqarsaateqartoqarsinnaanani. Taakku ukiussamut kaannaveeqqutitut pissamaatigineqassamaarput.
Pisuusaarunnaarnissaq pisariaqalerpoq
Inuk kinaluunniit piumasoq nunamini inuuniarsinnaanerminik pisinnaatitaaffeqarpoq, piniarnermillu inuussutissarsiuteqartut killilersuiffigineqarnerat ima ingasatsigilerpoq, ilaatigut inuuniarsinnaanerat navianartorsiortinneqalerluni. Killilersuinerit ilaat sumiiffiit ilaanni atuisunut nassuiaruminaattarput, tassami isigisat aamma kisitsisarnerit akuttusoorujussuarmik ingerlanneqartartut, imminnut ataqatigiittanngitsut uteqqiasumik oqariartuutigineqartarpoq.
Inuiaqatigiittut akisussaaffeqarpugut, innuttaasut tamarmik naligiissitaallutik atugassaqartinneqarnissaanut. Tamanna inuiaqatigiinni anguniakkatsinni atuuttoq naatsorsuutigaara, aamma nunarsuaq tamakkerlugu isumaqatigiissutit aalajangersaaffigisagut tunngavigalugit ingerlatsisugut naatsorsuuteqarfigissallugu inissaminiippoq.
Nunarsuarmioqatigiit aalajangersagaat uatsinnut aamma atuupput
Nunat Inoqqaavisa Pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiiffiata aalajangersagaa (UNDRIP), inuiattut kulturitsinnik, piniarsinnaanitsinnik nunamillu atuisinnaanitsinnik pisinnaatitaaffeqartitsivoq.
ILO-p isumaqatigiissutaa nr. 169, nunat inoqqaavinut tunngasoq, inuiaqatigiinnut pioreersunut nammineq inooqatigiinni imminut pilersornissamut periarfissaqartinneqarnissamut tunngasutigut aalajangersaaffigineqarsimavoq.
Naalagaaffiit Peqatigiiffiata isumaqatigiissutaa – inuussutissarsiornikkut, inuiaqatigiinni kulturikkullu pisinnaatitaaffinnut tunngasoq (ICESCR), inuit inuunerannut naleqquttumik atugassaqartitsisoqarnissaanik aalajangersaaffiuvoq.
Piniarneq taamaallaat pappiliatigut kingullermik qangaagaluarnerpoq piniagassanik kisitsisoqarsimanera tunngavigalugu aqunneqarsinnaanngilaq. Assinganik pingaaruteqarpoq ilanngutissallugit, inuiaqatigiittut kulturerput ileqqorisavullu tunngavigalugit erseqqissumik isumaqarnissaq illersugaqarnissarlu, aamma inuit pisinnaatitaaffiinut tunngasut uaguttaaq atuutsissallugit tunngavilersimasavut naapertorlugit ingerlatsinissarput pingaaruteqarpoq piviusunngortinniagassaallunilu.
Naalakkersuisunut aamma Kommuneqarfik Sermersooq itertariaqarput
Naalakkersuisut aamma Kommuneqarfik Sermersooq, Ittoqqortoormiini piniartut suaaruteqarlutik saaffiginnissutaanut pinngitsooratik erngertumik iliuuseqartariaqarput. Makku sukkanerpaamik iliuuseqarfigalugit periarfissiissutigalugillu inissinneqartariaqarput.
Ittoqqortoormiini piniartunut nannut aamma qilalukkat qernertat amerlillugit periarfissiissutigineqarnissaat akuersissutigineqassasoq, inissisimaffigiligaq ajorsiartortikkumanagu aaqqiissutaagallartutut. Tamatumani naatsorsuutigissallugu inissaminiippoq, nunarsuarmioqatigiit aalajangersagaat qulaani taakkartukkakka tunngavigalugittaaq siunissami aaqqiissuteqartoqartassasoq.
Pisariaqartut
Puisit amiinik tunisineq piaarnerpaamik aallarteqqinneqassasoq, pitsaassutsimik qulakkeerinninneq ilutigisaanik ingerlallugu. Puisimmi tamarmik mamaalertanngillat.
Kitaaniit kisiat aalajangersaaneq piunnaarlugu aamma Kangiani piniartut qanoq isumaqarnersut misilittagaallu tusarniaavigineqartassasut, taakkulu aallaavigalugit aalajangiisarneq ingerlanneqalissasoq.
Kangiani innuttaasut aningaasarsiornikkut tunngavissaat pillugu pilersaarusiamik ineriartortitsineq aallartinneqassasoq, tassani ilanngullugit inuussutissarsiutit, aningaasarsiornikkut ingerlatat, suliffeqarneq, attaveqaatit il. il. ineriartortillugit ikorfartorlugillu ingerlatsisoqalissasoq.
Ittoqqortoormiini piniartut nukittuutut nunatsinni allanngutsaaliuinermut pingaaruteqarluinnartut ilagaat. Taakkua kisimiisinneqassanngillat aamma tapersersorpagut.